Overleg over primaire arbeidsvoorwaarden behoort in beginsel niet tot het takenpakket van de Ondernemingsraad. Op grond van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) is dat voorbehouden aan de vakbonden. Op grond van de Wet op de ondernemingsraden kunnen echter extra bevoegdheden aan de ondernemingsraad worden toegekend. Zo kunnen ondernemer en ondernemingsraad afspraken maken over primaire arbeidsvoorwaarden. Om op individueel niveau arbeidsvoorwaarden te kunnen wijzigen blijft wel overeenstemming van de betrokken werknemers benodigd. Afspraken gemaakt door een ondernemingsraad werken immers niet (automatisch) door in de individuele arbeidsovereenkomsten.
Een andere manier waarop aan een ondernemingsraad extra bevoegdheden kunnen worden toegekend, is door delegatie van bevoegdheden in een Collectieve Arbeidsovereenkomst. De vraag is dan of de afspraken die de ondernemingsraad en de ondernemer op grond van de Cao hebben gemaakt, wel doorwerken in de individuele arbeidsovereenkomsten.
Kunnen de vakbonden hun bevoegdheid om de werknemer te binden overdragen?
Het Hof Amsterdam lijkt in een recente zaak duidelijkheid te scheppen. Wat was het geval?
Binnen het TMG-concern zijn verschillende ondernemingsraden ingesteld. Op de arbeidsovereenkomsten tussen TMG en haar werknemers is (onder andere) de Grafimedia Cao van toepassing. In
deze cao is bepaald dat met ondernemingsraden nadere afspraken gemaakt kunnen worden over de invulling de cao. Voorts is opgenomen dat decentrale afspraken bindend zijn. Tussen de werknemersvertegenwoordiging en TMG zijn vervolgens afspraken gemaakt over een regeling op grond waarvan een deel van het salaris
wordt bevroren.
De vakbonden FNV en CNV, en de OR van de TMG-groep vorderen onder andere een verklaring voor recht dat de regeling nietig is. Zowel de kantonrechter als het Hof nemen het beginsel van contractsvrijheid als uitgangspunt en komen tot de conclusie dat de werknemers die lid zijn van de vakbonden worden gebonden door de
afspraken. Deze gebondenheid is het gevolg van het feit dat FNV en CNV de bevoegdheid tot het maken van bedoelde afspraken bij de Cao hebben gedelegeerd. Dat betekent dat wel sprake is van afspraken op grond van de Cao en (dus) van doorwerking van die afspraken in individuele arbeidsovereenkomsten. Hieruit blijkt de grote vrijheid die
vakbonden hebben bij de onderhandelingen.
Afgeven bevoegdheden mandaat noodzakelijk
De vakbonden kunnen hun bevoegdheden dus afgeven aan de ondernemingsraad, alhoewel de werknemers de ondernemingsraad geen mandaat hebben gegeven. Vereist is wel dat de werknemer eerst een mandaat heeft gegeven aan de vakbond. De werknemer die geen lid is van een vakbond heeft nooit een mandaat gegeven aan een vakbond. Voor de werknemer die geen lid is van een vakbond geldt daarom dat deze niet automatisch is gebonden aan de afspraken gemaakt door de vakbonden en ook niet van de ondernemingsraad.
